پانتئون (The Pantheon)

پانتئون که بین تمام بناهای باستانی رومی بهتر از همه حفظ شده، در تاریخ 2 هزار ساله خود تقریباً سالم باقی مانده است. این در حالی است که پاپ گریگوری سوم کاشی های برنزی طلاکاری شده سقف آن را جدا کرد، و پاپ اوربان هشتم دستور داد که سقف برنزی آن به طور کامل ذوب شده و برای سقف بالای محراب کلیسای سن پیترو و توپ های جنگی قلعه سنت آنجلو استفاده شود. پانتئون بعد از تخریب در آتش سوزی در سال 80 میلادی مجدداً بازسازی شد، و بنای بازسازی شده نمایش دهنده تبحر بالای معماران رومی است. گنبد 43 متری آن که اوج دستاورد معماری داخلی رومی است، بدون هیچ تکیه گاه قابل رؤیتی (که به خوبی درون دیوارها پنهان شده اند) معلق باقی مانده است و ورودی مرکزی 9 متری آن تنها منبع روشنایی ساختمان است.

اثر متوازن فضای داخلی ساختمان در نتیجه تناسب های آن به دست آمده است: ارتفاع و قطر به یک اندازه هستند. با اینکه اولین پادشاهان مسیحی استفاده از این معبد غیر مسیحی را برای عبادت ممنوع کردند، ولی در سال 609 میلادی پاپ بونیفاس چهارم آن را به مریم باکره و تمام شهدای مسیحی اختصاص داد، و از آن زمان، این معبد تبدیل به محل دفن پادشاهان ایتالیایی و دیگر افراد مشهور ایتالیایی از جمله رافائل هنرمند نقاش شده است.